Nə üçün idman psixoloqu ?

Nə üçün idman psixoloqu ?

     

    Bütün idmanlar üst səviyyə diqqət, qavrayış, motivasiya tələb edir.

    İdman psixoloqu; idmançıların motivasiya, özünə inam, hədəfə yönəlmə şüur ​​və şüuraltı vəziyyətləriylə maraqlanar.

   Kollektiv edilən idmanlarda (futbol, ​​basketbol, ​​voleybol kimi) idman psixoloqu həm grup həm fərdi olaraq idmançıların vəziyyətləriylə maraqlanır. Grup-təşkilat psixologiyası kollektiv idman növlərində çox təsirli və əhəmiyyətli yer tutar. Psixologiyanın spordaki əhəmiyyətini qavramış komandalar ümumiyyətlə iki ayrı psixoloqla çalışır, bunlardan biri şəxsiyyət problemləriylə maraqlanırkən biride fərdi olaraq idmançıların motivasiya, hədəfə doğru yönəlmə, konsentrasiya kimi psixoloji vəziyyətləriylə maraqlanır.

   Fərdi idman növlərində isə (boks, tenis, güləş kimi) grup-örgüt psixologiyasından çox daha fərdi yanaşmalar sərgilənir. İdmançının motivasiyası, daxili tutarlılığı, özünə inamını, sabredebilme qabiliyyətini müəyyən testlərlə ölçər, idmançı bu vəziyyətlərdən hansında çətinlik yaşayırsa bunun fərqinə varma, qorxuları varsa bunların öhdəsindən gəlməsinə müəyyən üsul və metodlarla köməkçi olur.

  İdmanda psixoloji faktorların təsiri və doğru hədəf təyin etmə baxımından belə bir nümunə vermək lazım olsa, təhsil aldığım idman psixoloqu Vladimir Safonov şahid olduğu bir hadisəni belə izah etmişdi bizə; Rusiya Federasiyasının kiçik bir qəsəbəsində müsabakalara qatılan bir boksçu öz şəhərində birinci olub, regional miqyasda müsabakalara qatılır buradan da müvəffəqiyyətli çıxıb Rus Federasiyası boks şampiyonasına  iştirak edir, məşqçinin dediyinə görə müsabiqədə çıxdığında bu boksçu hec də gözlenilməyən bir performans sərgiləyir və məğlubiyyət alır hətta məşqçi bir az daha şikayətlənərək "eğittiğim uşaq bu deyildi, rəqibinə qarşı əlini belə qaldırabilmədi '' deyir. Müəllim daha sonraları boksörle etdiyi danışıqlarda boksçunun davamlı olaraq '' hədəfim Rus Federasiyası boks şampiyonasına qatılmaq idi. '' Dediyini fərq edir boksçu şampiyonaya iştirak etməklə şüuraltında özünə təyin etdiyi hədəfi reallaşdırmış olduğu üçün bədən rahatlamış və adrenalini buraxmış, yeni bir şeylər etmə istəyi düşmüşdü, çünki bədəni çatmaq istədiyi hədəfə çatmışdı hədəf isə birinci olmaq ya da dərəcə qazanmak deyil yalnız müsabiqəyə qatılmaq idi və bunu reallaşdırmışdı. İştə bu səhv hədəf təyin etmə və zehnimizin bizə kurguladığımız hədəfə çatdıqda fərqinə varmadığımız halda necə enerjimizi bitirdiğinin e gözəl bir nümunəsidir. Bu və bunun kimi bir çox hadisəni fərq etmək və müdaxilə etmək bir psixoloqun işidir.

 

  Ayrıca idmanda müvəffəqiyyətli olan və özünü tamamilə idmana həsr etmiş insanlarda həyatının digər qisimlərini boş buraxma kimi vəziyyətlər ortaya çıxa bilməkdə, idmançı, ailəsini və ya şagird isə təhsilini əhəmiyyətsiz hesab etməyə başlayabilir, idmanı həyatının mərkəz nöqtəsi olaraq deyil bütünü olaraq qəbul edib geri qalan hər şeyi boş verə bilməkdə və asosyal biri olub çıxa bilməkdədir bu da bir psixoloqun müdaxilə etməsi gərəkli olan vəziyyətlər arasındadır.