12 Nisan 2 Psikolog, Psikoterapist, Psikiyatrist –kim kimdir ?

Psikolog, Psikoterapist, Psikiyatrist –kim kimdir ?

      Güç  ve güveni hep dışımda aradım. Ama bunlar insanın içinden gelir. Ve her zaman oradadırlar. 

                                                                                                                   Sigmund Freud

 

   Birçok insan yakın geçmişe kadar psikolog, psikoterapist ya da psikiyatriste başvurmanın akıl hastalığının bir göstergesi olduğunu düşünürdü. Bugün bir psikologa ya da psikoterapiste danışma konusunda birçok insan önyargılarını kırmış bulunmakta fakat yine de psikolojik yardım almanın zayıf veya hasta insanların işi olduğu, güçlü insanın kendi sorunlarını kendisinin halletmesi gerektiği kanaati hala yaygındır. Yalnız profesyonel psikolojik destek güçlü bir kişinin de içinde bulunduğu zor durumu anlamaya yardımcı olabilir ve durumunu kolaylaştırabilir. Yardım alma düşüncesi birçok insanın aklına gelir ama hangi durumlarda hangi ruh sağlığı uzmanına başvurması ve ondan ne tür bir sonuç beklemesi gerektiğini birçok insan hala bilmiyor.

 • Şifacılar, falcılar, medyumlar, zihin okuyucu, büyücü, şamanlar, duru görücüler vb. kişilerin uğraşları psikoloji ve psikoterapiden tamamen ayrı bir şey olup yaptıkları iş de bilimsellikten uzaktır.

 

Psikolog:

 Her şeyden önce psikolog bir hekim- tıp doktoru değildir. Beşeri bilimlerde eğitim görmüş bir uzman ve bilimsel - uygulamalı psikoloji alanlarına hakim kişidir. Psikologlar insan kişiliği, ruhsal fonksiyonları ve gelişim evreleri hakkında zengin bilgiye sahiptir. Kural olarak bir psikolog bir veya birkaç alanda uzmanlaşmak zorundadır; çocuk psikolojisi, sosyal psikoloji, klinik psikoloji, endüstri ve örgüt psikolojisi vb… psikologlar iş hayatında daha çok zihinsel açıdan sağlıklı olan kişilere yoğunlaşmaktadır.

 ‘’Psikolog’’ adı altında neredeyse on tane meslek bulmak mümkündür. Bu meslekler genelde az çok bir birleriyle bağlantılıdır. Burada: danışman psikologlar( Türkiye’de ki pdr-psikolojik danışma ve rehberlik alanı kastedilmemektedir.*) psikodiagnoz psikologları( testör), klinik psikologlar, sosyal psikologlar, eğitim, iş psikologları vs..Genelde kendimiz, ailemiz veya çocuklarımızla ilgili içinden çıkamadığımız bir durumda danıştığımız kişi bir danışman psikologdur. Uzman danışman psikolog sadece teorik bilgilerle kalmayıp aynı zamanda danışanlarıyla çalışma becerisine sahip, kriz durumlarıyla başa çıkmayı, sahip olduğumuz potansiyeli fark etmeyi, stres ve depresif durumların üstesinden nasıl geleceğimizi iyi  bilen bir uzmandır. Genelde halk arasında psikolog denildiği zihnimizde oluşan ‘’psikolog figürü’’ sorunlarımızı anlatabileceğimiz  ve başa çıkmada uzmanlaşmış bu danışman psikologlardır. Bu uzmana sadece sorunlar için değil aynı zamanda hayatımızın güzel dönemleri; evlilik, çocuk yetiştirme, iş hayatında daha başarılı olmak için de başvurulur. Öbür tarafta bir eğitim psikologu; ailevi sorunlara çözüm üretmeyen ,eğitim ve öğretim alanında uzman kişidir. Bir endüstri psikologu ise daha farklı bir alana hitap etmektedir. Görüldüğü gibi bu alanlar aynı kökten türemiş farklı kesimlere farklı amaçlarla hitap eden uzmanlık alanlarıdır.

Psikologa aşağıdaki durumlarda başvurulabilir:

  • Yaşam kaliteniz düşüyorsa
  • Kronik olumsuz ruh hali varsa
  • Kendini değersiz görme ve kendine karşı ilgisiz olma
  • İletişimde zorluklar ve devam ettirememe
  • Yalnızlık duygusu
  • Yakın çevreyle sürekli tartışma, geçinememe
  • Alkol ve madde kullanımı 
  • Depresyon
  • Boşanma ve zor durumlarla başa çıkmayı öğrenme

Psikoterapist:

  Psikoterapist; Tıpta uzmanlığını tamamlamış bir psikiyatrist olabilir aynı zamanda psikoterapi eğitimini tamamlamış bu alanda uzman bir psikolog da olabilir. Psikoterapi yöntemleri çoktur; psikanaliz, geştalt terapi, varoluşçu terapi, hipno terapi vb… psikoterapi sürecinde danışan, içinde bulunduğu durumu, yaşadığı sıkıntıları daha objektif ve farklı açılardan görme imkanı bulur. "Psikoterapist-psikolog" ve "psikoterapist- psikiyatr" arasındaki fark psikologun ilaç yazmamasıdır. Ruh sağlığına yaklaşımda psikolog ve psikiyatrist arasında bunun dışında fark yoktur. Ciddi ruhsal sıkıntılar söz konusu ise psikiyatrik ve psikoterapik desteğin bir arada olması daha etkin sonuç verir. Bazı vakalar ilaçlı tedaviye bazıları ise psikoterapiye daha olumlu cevap vermektedir. Psikoterapi uzun bir süreç almaktadır, bazen bir ay bazen seneler alabilir.

Psikoterapiste aşağıdaki durumlarda başvurulabilir:

  • Depresyon, ilgi kaybı
  • Yaşam sorunları ve karmaşıklık
  • Kaygı, korku durumları
  • Panik bozukluklar
  • Sinirlilik, enerji düşüklüğü, uyuşukluk
  • Psikosomatik hastalıklar
  • Çocuklarda korku, kaygı
  •  Tik ve kekemelik durumları
  •  Yetişkin ve yaşıtlarıyla iletişim kuramama
  • Saldırganlık ve hiperaktivite
  • Çocuk ve yetişkinlerde cinsel, fiziksel, psikolojik istismar durumlarında
  • Travma sonralarında; yakın kişilerin ölümü, kaza, boşanma, ameliyat vb. durumlar

Psikiyatrist:

    Psikiyatrik bozukluklar üzerine eğitimini tamamlamış uzman tıp doktorudur.Psikiyatrik hastalıkların teşhis ve tedavi alanlarına hâkim ve yetkin kişidir. İnsanın zihinsel fonksiyonlarında; algı, bellek, düşünce ve duygusal durumların bozulmasında, psikiyatr bu fonksiyonların normalleşmesi üzerine yeterli eğitim ve donanıma sahip uzmandır.Buna ek olarak psikiyatristler kökeni psikolojik sıkıntılara dayanan fizyolojik hastalıklılar olan psikosomatik rahatsızlıklar; astım, tiroidi, diyabet, ülser gibi hastalıkların tedavisinde etkin rol alırlar. Psikiyatristler bu rahatsızlıkları ilaçlı ya da psikoterapi yoluyla tedavi etmektedirler. psikoterapinin uzun süre alması ve hastaların yoğunluğundan dolayı daha çok ilaçlı tedavi yöntemini tercih ederler.

Psikiyatriste aşağıdaki durumlarda başvurulabilir:

  • Aşırı korku- kaygı durumları 
  • Depresyon, duygu durum bozuklukları  
  • Ruh halinde aşırı iniş –çıkışlar
  • Yeme ve uyku düzeninde belirgin bozukluklar
  • Günlük iş ve sorunlar ile baş edememe
  • Hayal dünyasında yaşama ; gerçek ve hayal durumlarını ayırt edememe
  • Aşırı saldırganlık uygunsuz davranışlar
  • İntihar düşünceleri
  • Kişilikte belirgin değişimlerde
  • Alışılmadık düşüncelerin belirginleşmesi durumlarında 
  • Ağır bağımlılık durumlarında

  Gördüğünüz gibi ruh sağlığında çalışma alanlarını belirgin şekilde ayırmak zordur. İş hayatında "psikolog-psikoterapist", "psikiyatrist-psikoterapist", diğer alanlarda uzman psikologlar…bu durumun üstesinden gelmenin sade bir yolu; eğer ruhsal alanda bir sıkıntı veya danışmak istediğiniz bir durum söz konusuysa eğitim alanında yetkinliğinden emin olduğunuz bir uzmana başvurun.Psikolog, psikiyatrist veya psikoterapist olabilir, eğer başvurduğunuz durum kendi yetkinliği dışında bir alandaysa sizi başka bir uzmana yönlendirecektir.

 Benim hayat felsefem her durumdan bir çıkış yolu olduğudur. Her insan kendi hayatına yön vermede gerekli potansiyele sahiptir. Bende bir psikolog olarak insanların hayatta karar verme ve ipleri kendi ellerine alabilmeleri için profesyonel destek vermekteyim. Benim rolüm farklı yöntem ve metotları göz önüne alarak sahip olduğunuz potansiyel ve rezervleri ortaya çıkarmak ve ‘’ kendi yolunuzu’’ keşfedebilmenize yardımcı olmaktır.

  Bu yolda sizinleyim…  Sevgili Lyudmila di

 


* Ülkemizde pdr-psikolojik danışmanlik ve rehberlik terimi yabancı ülkelerdekinden farklı kullanılmaktadır.Yurt dışında "psikolojik danışma" terimi "counseling psychology" olan psikoloji lisans eğitiminden sonra alınan bir uzmanlık alanıdır.Türkiyedeki psikolojik danışmanlık veya pdr terimi daha çok yurt dışındaki okul- eğitim danışmanlığı terimlerine denk gelmektedir.Ülkemizde pdr lisans mezunu kişiler okul-eğitim danışmanı olarak çalışmaktadırlar.Ancak pdr bölüm mezunları psikoloji alanında yüksek lisans yapıp iş hayatına psikolog ünvanıyla devam edebilmektedir

**  Bu yazı Rusçadan Türkçeye psikolog Cevher DEMOOĞLU tarafından çevrilmiştir.
*** Çevirmen notu: Sevgili meslektaşım Lyudmila, Hayatta ve işinde başarılar diliyorum..

  

Okuma : 8386